Kovid-19 sonrası solunum sorununu pulmoner rehabilitasyonla yenebilirsiniz

AkciÄŸerlerde tutuluma yol açarak solunum yetmezliÄŸi, nefes darlığı ve zatürreye sebep olan koronavirüsün zararlı etkilerini pulmoner rehabilitasyon ile gidermenin mümkün olduÄŸunu söyleyen Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Dr. Öğr. Ãœyesi Mehmet Salih Baran, ‘Kovid-19 enfeksiyonu geçirmiÅŸ hastaların kalp, solunum ve fiziksel fonksiyonlarını tam anlamıyla geri kazanmaları için pulmoner rehabilitasyon (PR) uygulanmalıdır’ dedi.Kovid-19 hastalarının büyük bir kısmı hastalıklarını aseptomatik, hafif veya komplikasyonsuz ÅŸekilde geçirirken, bazıları ise oksijen desteÄŸine gereksinim duyabilecek, hastaneye yatış yapabilecek ve hatta yoÄŸun bakım ünitesine alınmasını gerektirecek kadar ciddi problemlerle karşılaÅŸabiliyor. İstinye Ãœniversite Hastanesi Medical Park GaziosmanpaÅŸa’dan Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Dr. Öğr. Ãœyesi Mehmet Salih Baran, Kovid-19’u atlatan ancak solunum sıkıntısı yaÅŸayan ya da akciÄŸerleri hasar gören hastaların pek çoÄŸunun normal yaÅŸamlarına rahat bir ÅŸekilde dönebilmeleri için ‘pulmoner rehabilitasyon’ uygulanmasının tedavide önemli bir rahatlık saÄŸladığını söyledi. UZUN SÃœRELÄ° YOÄžUN BAKIM AKCÄ°ÄžER VE KALBÄ° YORUYORKovid-19 hastalığında Dünya SaÄŸlık Örgütü’nün klinik sınıflamasına göre özellikle 2-4’üncü evrelerinde solunum sisteminin önemli ölçüde etkilendiÄŸini iÅŸaret eden Dr. Öğr. Ãœyesi Baran, ‘Bu hastalığın uzun dönem sonuçlarında ne ölçüde hasar veya sekel bırakacağı henüz bilinmemektedir. Ancak hastaların tedavisinde multidisipliner ve bütüncül yaklaşım uygulanması gerekir. Özellikle uzun süre yoÄŸun bakımda kalan hastaların kas kuvvetinde azalma, yürüme ve denge fonksiyonlarında bozulma, akciÄŸer ve kalp kapasitesinde ciddi azalma meydana gelmektedir. Bu nedenle Kovid-19 enfeksiyonu geçirmiÅŸ hastaların kalp, solunum ve fiziksel fonksiyonlarını tam anlamıyla geri kazanmaları için pulmoner rehabilitasyon (PR) uygulanmalıdır’ diye konuÅŸtu.ENFEKSÄ°YONUN ŞİDDETÄ°NE GÖRE REHABÄ°LÄ°TASYON DEĞİŞİYORPulmoner rehabilitasyonun hastanın detaylı deÄŸerlendirilmesinden sonra hastaya özgü planlanan eÄŸitim, egzersiz ve davranış deÄŸiÅŸiklerini kapsayan, ancak bunlarla sınırlı olmayan kronik solunum sistem hastalığı olan bireylerin fiziksel ve psikolojik durumlarını da iyileÅŸtirmeyi kapsayan giriÅŸimlerin tümü olarak tanımlandığını vurgulayan Dr. Öğr. Ãœyesi Baran, olguların enfeksiyonu hafif, orta, ağır geçirip geçirmedikleriyle iliÅŸkili olarak pulmoner rehabilitasyonun içeriÄŸinin de deÄŸiÅŸtiÄŸini kaydetti.SOLUNUM TEKNÄ°KLERÄ°YLE NEFES DARLIÄžI GÄ°DERÄ°LÄ°YORDr. Öğr. Ãœyesi Mehmet Salih Baran, genel olarak rehabilitasyonun amaçlarını ise şöyle sıraladı: ‘Pozisyonlama, mobilizasyon (hareket yeteneÄŸi kazandırma), etkin öksürük ve diÄŸer salgı drenaj yöntemleri ile salgı birikimini önleyerek solunum yollarını açık tutmak. Solunum kaslarının normal bir pozisyon ve fonksiyonda olmasını saÄŸlamak. Uygun eÄŸitim ile solunum sırasında solunum iÅŸini/yükünü ve enerji tüketimini azaltmak. Uygun solunum teknikleri uygulanarak solunum görevini düzeltmek ve hava yakalanmasını azaltarak solunum hızını azaltmak. Hastaya özgü egzersizlerle göğüs kafesi hareketliÄŸinin azalmasını ve/veya oluÅŸabilecek ÅŸekil bozukluklarını önlemek veya düzeltmek. Nefes darlığını azaltmak, gevÅŸemeyi saÄŸlamak. Fonksiyon kaybını ve yaÅŸam kalitesini düzeltmek. YoÄŸun bakım hastalarında ise eklem hareketlerinin devamlılığının saÄŸlanması ve bası yarası gibi immobilizasyona baÄŸlı komplikasyonların önlenmesi.’TEDAVÄ° PLANLAMASI HASTAYA ÖZGÃœ YAPILMALIPulmoner Rehabilitasyon (PR) planlanması yapılırken mutlaka uzman doktorun görüşünün alınması gerektiÄŸinin altını çizen Dr. Öğr. Ãœyesi Baran, rehabilitasyon uygulamaları sırasında özelikle de hastalığın akut döneminde hastanın tıbbi bulgularında bozulma olabileceÄŸi göz önünde bulundurularak hastayı takip eden primer doktor ile yakın temasta bulunulması ve hastaya özgü programların planlanması gerektiÄŸine dikkat çekti.DÃœZENLÄ° UYKU VE EV EGZERSÄ°ZLERÄ° ÖNEMLÄ°Hastanın bulaÅŸtırıcılığı ortadan kalktıktan ve tıbbi açıdan stabil olduktan sonra Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon kliniklerinde kiÅŸiye özgü rehabilitasyon programlarının düzenlemesi ve sürdürülmesinin önem arz ettiÄŸini vurgulayan Dr. Öğr. Ãœyesi Mehmet Salih Baran, ‘Herhangi bir klinik bulgusu olmayan (aseptomatik) hastalara genel saÄŸlık önerilerinde bulunulmalı, aynı zamanda saÄŸlıklı beslenme, sigaranın bırakılması, düzenli uyku ve ev ÅŸartlarında fiziksel aktivite kısıtlanmasından kaynaklı olumsuzlukları önlemek için ev egzersiz programları önerilmelidir’ dedi.1 HAFTALIK YATAK Ä°STÄ°RAHATÄ°NDE YÃœZDE 20 KAS KAYBI OLABÄ°LÄ°RKoronavirüs hastalarında uzun süre hareketsiz ve karantinada kalma gibi uygulamalar nedeniyle fiziksel aktivitenin ileri düzeyde kısıtlanmasının fiziksel kapasitelerinin belirgin olarak azalmasına sebep olduÄŸunu sözlerine ekleyen Dr. Öğr. Ãœyesi Baran, ÅŸu uyarılarda bulundu: ‘Ãœlkemizde koronavirüs hastaları, hastalık bulgularına göre ya evde ya da hastane ÅŸartlarında izole bir ÅŸekilde bu süreci geçirmektedir. Ancak unutmamak gerekir ki, sadece bir haftalık yatak istirahati bile kiÅŸide yaklaşık yüzde 20 oranında ciddi kas kaybına neden olabilir. Bu nedenle genel durumu iyi olup izolasyon/karantina uygulanan hastaların bu dönemde hareketsiz kalmaması önemlidir. Aynı zamanda bu süreçte öncelikle eklemlerde hareket kısıtlığının önlenebilmesi için eklem hareket açıklığı (EHA) ve germe egzersizlerine baÅŸlanmalıdır. Bununla birlikte hastanın durumuna göre kas kuvvetini ve dayanıklılığını artıracak egzersizler de tedavi planlanmasında yer almalıdır.’

Bir önceki yazımız olan Varyantlı virüste karantina süresi en az 10 gün başlıklı makalemizde Haber, Koronavirüs ve PCR Testi hakkında bilgiler verilmektedir.