Koronavirüs aşısında gönüllülerin 3’te 2’sine gerçek, 3’te 1’ine ise plasebo aşısı vuruluyor

Çinli SinoVac firmasının yeni tip koronavirüs KOVID-19 için geliÅŸtirdiÄŸi CoronaVac aşısının faz 3 çalışmaları devam ediyor. Aşının etkinliÄŸi ve yan etkilerinin incelendiÄŸi araÅŸtırmalara çok sayıda gönüllü katılıyor. Faz 3 çalışmaları kapsamında Kocaeli Üniversitesi bünyesinde yürütülen araÅŸtırmalara gönüllü olarak katılan Mehmet Can'ı aşı olmaya iten karar sık sık anneannesini ziyaret etmesi gerekliliÄŸi oldu. Haberler.com olarak aşı gönüllüsü olan Mehmet Can'a süreçle ilgili herkesin merak ettiÄŸi soruları sorduk.Aşı olmaya nasıl karar verdin? Neden gönüllü olarak baÅŸvurdun?Aşı olmaya anneanneme sık sık gitmek durumunda olduÄŸum için karar verdim. Anneannem 80 yaşında ve risk grubunda. Benim tarafımdan oluÅŸabilecek her türlü olasılığı ortadan kaldırmak için aşı olmak istedim. Kocaeli Üniversitesi'nde yürütülen faz 3 çalışmaları için gönüllüler arandığını öÄŸrendim ve baÅŸvurdum. Aşı serüvenim bu ÅŸekilde baÅŸladı. 'ÖRNEKLER ALINIYOR' Aşı öncesinde ne gibi prosedürler uygulandı?Aşı öncesinde gönüllü olduÄŸunuzu beyan ettiÄŸiniz bir form dolduruyorsunuz. Formun ardından kimlik, yaÅŸ, boy, kilo, varsa kronik bir rahatsızlık ya da kullanmak zorunda olduÄŸunuz ilaçlar soruluyor. Bu bilgiler alındıktan sonra PCR ve antikor örneÄŸi alınıyor. Aşı gönüllüsü olmanın temel koÅŸulu PCR ve antikor testinin negatif çıkması. 16 Aralık ÇarÅŸamba sabahı benden PCR ve antikor testi için ağız-burun sürüntüsü ve kan örnekleri alındı. Her ÅŸeyin yolunda gitmesi halinde ertesi sabah aşı için aranacağım bilgisi verildi. PCR testimin pozitif çıkma olasılığına karşın kendimi ertesi sabaha kadar karantinaya aldım. Ertesi sabah arandım, PCR ve antikor testlerinin negatif olduÄŸu bilgisi verildi ve hemen aşı için gelmem istendi. Testlerin aşı için olumlu çıkmasından hemen ardından aşının yapılması gerekiyor.Aşı prosedürü nasıl uygulandı?Aşı iki doz halinde ve 2 hafta aralıklarla uygulanıyor. 17 Aralık PerÅŸembe günü öÄŸle vakti ilk doz aşı için üniversiteye gittim. Aşı öncesinde kimlik bilgilerim teyit edildi. DoÄŸrulamanın ardından aşının hangi koluma yapılmasını istediÄŸimi sordular. SaÄŸ kolumu daha çok kullandığım için sol koluma aşı vurulmasını istedim. Aşı oldukça küçük bir enjektör ile yapıldı. Hissetmedim desem yeridir. Aşının ardından 30 günlük ateÅŸ ölçüm ve yan etki tablosunu içeren bir broÅŸür verildi, ikinci doz aşı için tekrar aranacağım bilgisi verildi. 'HAFÄ°F BÄ°R KAS AÄžRISI OLDU' Aşı sonrasında herhangi bir yan etki oldu mu?Aşıdan kısa bir süre sonra sol kolumda hafif ÅŸiddette kas aÄŸrısı oluÅŸtu. Ä°lk 2 gün boyunca bu aÄŸrı devam etti, üçüncü gün itibarıyla aÄŸrı kesildi. BaÅŸka bir olumsuz durum olmadı. 'GÖNÜLLÜLERÄ°N YARISINA PLASEBO AÅžI VURULUYOR' Aşının gerçek ya da plasebo olup olmadığı bilgisi veriliyor mu?ÖÄŸrendiÄŸim kadarıyla normalde aşı çalışmalarında gönüllülerin yarısına gerçek yarısına ise plasebo aşı vuruluyor. Koronavirüs aşısı çalışmaları için bu prosedür gönüllülerin 3'te 2'sine gerçek; 3'te 1'ine ise plasebo aşı ÅŸekilde deÄŸiÅŸtirilmiÅŸ. Gönüllülük kapsamında size uygulanan aşının gerçek ya da plasebo olup olmadığını aşıyı yapan kiÅŸi dahil hiç kimse bilmiyor. Yalnızca SaÄŸlık Bakanlığı sistemi size yapılan aşının hangisi olduÄŸunu biliyor. Aşı, uygulayan kiÅŸi tarafından rastgele seçilmiyor. Gönüllü olan herkese sistem tarafından özel bir kod tanımlanıyor ve bu kodun denk geldiÄŸi aşı uygulanıyor. 'AÅžIDA ÖNCELÄ°K TANINIYOR' Aşının plasebo olması durumunda ne yapılıyor?Aşı plasebo ise ikinci dozdan bir süre sonra bunun bilgisi veriliyor. Aşı gönüllüsü olduÄŸunuz için gerçek aşıda öncelik tanınıyor. 'ANTÄ°KOR SEVÄ°YESÄ°NE BAKILIYOR' Aşının gerçek olması durumunda ne yapılıyor?Ä°kinci dozun ardından yaklaşık 2 hafta sonra antikor testi için kan örneÄŸi alınıyor ve aşının koronavirüse karşı geliÅŸtirdiÄŸi antikor seviyesine bakılıyor. ''SANA ÇÄ°P MÄ° TAKTILAR?' GÄ°BÄ° ÅžAKALAÅžMALAR OLDU' Aileniz ve arkadaÅŸlarınız aşı gönüllüsü olduÄŸunuzu öÄŸrenince ne gibi tepkiler verdi?Benim ailem ve arkadaÅŸ çevrem bilimin en doÄŸru yol olduÄŸuna inanır. Bu sebeple gönüllü olmamı desteklediler ve sonuçlarını onlarla paylaÅŸmamı istediler. Tabii ki 'Sana çip mi taktılar?' gibi ÅŸakalaÅŸmalar da oldu. 'AÅžI KARÅžITLARI SIRAYA GÄ°RECEKTÄ°R' Aşı hakkında çekinceleri bulunan kiÅŸilere neler söylemek istersiniz?Aşı çekincesi ya da daha doÄŸru bir tanımlamayla aşı karşıtlığı benim pek anlam veremediÄŸim bir durum. Ben aşı çalışmalarının uzmanı deÄŸilim ama yıllar boyunca geliÅŸtirilen aşılar salgınlara son verdi, bazı hastalıkları tamamen ortadan kaldırdı ve insanın yaÅŸam ömrünü uzattı. Hemen hemen hepimizin sol kolunda ilkokul döneminde yapılan aşıların izleri vardır. Bu aşılardan zarar görmüÅŸ birini duymadım. Aşı olmayan kiÅŸilerin AVM'lere ve restoranlara giremeyeceÄŸi, toplu ulaşım ya da hava yolu taşıtlarını kullanamayacağı ya da otellere misafir olarak kabul edilemeyeceÄŸi gibi durumlar ortaya çıkarsa büyük olasılıkla en fanatik aşı karşıtları bile aşı olmak için sıraya girecektir. PLASEBO ETKÄ°SÄ° NEDÄ°R? Plasebo etkisi, farmakolojik olarak etkisiz bir ilacın telkine dayalı bir etki ortaya çıkarma halidir. Latince kökenli bir kelime olup hoÅŸnut etmek anlamına gelir . Ä°laç, vücuda ağız, burun veya enjeksiyon yolu ile verilebilir.Aslında plasebonun fiziksel anlamda tedaviye yönelik bir gücü yoktur. Sahip olduÄŸu tedavi gücünü tamamen hastanın verilen ilacın iÅŸe yarayacak ilaç olduÄŸunu düÅŸünmesinden alır. Plasebo, tıbbın bilimsel olarak açıklayamadığı bir yöne: insanların istemeleri halinde kendi kendilerini iyileÅŸtirme gücüne yöneliktir. Tıbbi olarak kurtulma ihtimali zayıf görülen birçok hasta, basitçe ölüm istatistiklerine girmekten bu güç sayesinde kurtulmuÅŸ, tıbbın çözüm bulamadığı kanserin tedavisinde çoÄŸunlukla yüksek moral ve iyileÅŸme azmi etkili olmuÅŸtur.Plasebo, gayrı resmi yazışma dilinde ve halk arasında faydalı tıbbi içeriÄŸinin bulunmadığını ifade etmek için bazen 'ÅŸeker hapı' olarak da adlandırılır.

Bir önceki yazımız olan Uzmanından 'uykunuzu ertelemeyin' uyarısı başlıklı makalemizde Fırat, Haber ve Sağlık hakkında bilgiler verilmektedir.